Pak je moment!


Dit jaar was het opvallend hoeveel organisaties en gemeenten de Archeologiedagen inzetten als moment van onthulling. Door het hele land werden schatten gepresenteerd, tentoonstellingen geopend, reconstructies onthuld of gingen archeologische documentaires in première. Archeologie is booming!


Foto: Daniëlle Koelemij

“Als je een schedel een gezicht kunt geven, gaat het meer leven en wordt het verleden letterlijk tot leven gewekt. ”

ONTHULLING GEZICHTSRECONSTRUCTIE


Kerkrade, Limburg

In 1999 werd in de buurt van Maastricht een heel bijzonder vrouwengraf blootgelegd op een Merovingisch grafveld. De resten vertellen ons van alles over het leven van deze dame, die Itta heette. Tijdens de Nationale Archeologiedagen werd in Continium Discovery Center een mini-expositie geopend met de archeologische vondsten uit het Merovingische grafveld met de bijbehorende verhalen. Zo staat er zelfs een compleet skelet van een middeleeuws paard! Het absolute kopstuk van deze expositie is een buste gevormd op basis van een gezichtsreconstructie gemaakt door Jacques Spee, hoofddocent anatomie aan de Academie Beeldende Kunsten Maastricht. Op basis van DNA-materiaal en Itta's schedel maakte hij deze reconstructie. Tijdens de Archeologiedagen werd de reconstructie door Gedeputeerde Hans Teunissen onthuld. (foto: Kenneth Tan)

OPENING ARCHEOHOTSPOT


Batavialand, Flevoland

Nederland heeft er een nieuwe ArcheoHotspot bij! Tijdens de Archeologiedagen opende in Batavialand te Lelystad, waar het verhaal over de geschiedenis van Flevoland wordt verteld, de nieuwste hotspot. Vanaf nu kunnen bezoekers hier altijd terecht om in gesprek te gaan met de archeoloog, vragen te stellen over zelf gevonden vondsten of om zelf aan de slag te gaan met het sorteren van een archeologisch materiaal. 

“Het is belangrijk dat mensen de geschiedenis kunnen vastpakken. En dat kan hier.”

DOCU IN PREMIÈRE


Almere, Flevoland

Tijdens de Archeologiedagen ging in het Erfgoedhuis van Almere de film ‘Vissen naar het verleden’ van Richard Vierbergen in première. Filmmaker Vierbergen volgt in zijn film de unieke Almeerse opgraving van ’s werelds grootste visvangst installatie uit de Steentijd. In het Erfgoedhuis waren daarnaast ook overblijfselen uit de Steentijd, sporen uit de Zuiderzeetijd, en vliegtuigwrakken uit de Tweede Wereldoorlog te zien. Ook kon er samen met echte archeologen gezocht worden met de metaaldetector.

ONTHULLING ZILVERSCHAT


Maastricht, Limburg

Centre Céramique onthulde tijdens de Archeologiedagen een zilverschat uit de achttiende eeuw die twintig jaar geleden blijkt te zijn gevonden in Maastricht. 81 zilveren Franse munten die in een Keulse pot waren gestopt, werden bij een verbouwing in een oud huis in Wolder gevonden in een waterput. De vondst is altijd stil gehouden, totdat de eigenaren besloten de zilverschat te laten restaureren en over te dragen aan Centre Céramique.

“We hebben een hele bijzondere geschiedenis en dat willen we laten zien.”

CORBULO FESTIVAL


Voorburg, Zuid-Holland 

Na een optocht van het Romeinse leger onder aanvoering van generaal Corbulo door de Herenstraat, werd het kampement bezet voor het verblijf. Wethouder Astrid van Eekelen opende daarna samen met de Romeinse legeraanvoerder Corbulo het festival. Bezoekers konden zien hoe de Romeinen leefden, muziek maakten, welk eten zij aten en hoe zij dat bereidden. Uiteraard kon je daar ook wat van proeven. Kinderen konden hun eigen 'fibula' maken, een speld, waarmee de Romeinen hun kleding dichtmaakten.

BIJZONDERE VONDST GEPRESENTEERD


Vlaardingen, Zuid-Holland

Bij opgravingen in Vlaardingen is een wan gevonden. Het gaat om een boerenmaand die werd gebruikt om letterlijk het kaf van het koren te scheiden. Archeologen schatten dat de wan, die is gemaakt van wilgentakken en uitzonderlijk goed bewaard is gebleven, 300 jaar voor het begin van onze jaartelling is gemaakt. Dat maakt van hem de oudste wan die ooit in Nederland is gevonden. Museum Vlaardingen presenteerde de wan voor het eerst aan het publiek tijdens de Archeologiedagen in de expositie'Stoere boeren op het veen', die officieel werd geopend door wethouder Bart de Leede.

“Het is bijzonder dat hij juist hier gevonden is, want men dacht altijd dat hier alleen vee liep.”
“Wat ik er vooral van heb opgestoken is dat archeologen veel creatiever moeten zijn. (...) Dat ze erover nadenken wat mensen willen horen.”

SYMPOSIUM 'HIER KOM IK WEG'


Dalfsen, Overijssel

Toen in 2015 in Dalfsen wel heel bijzondere vondsten werden gedaan uit de tijd van de hunebedbouwers en de Middeleeuwen, pakte de gemeente dit met beide handen aan om het verhaal over het verleden van Dalfsen te vertellen. Honderden bewoners en scholieren hebben meegegraven, er werd o.a. een musical en documentaire gemaakt, een gedichtenroute uitgezet en diverse educatieve projecten opgezet. Maar ook wordt het meegenomen in de ruimtelijke ontwikkeling. Om te laten zien wat de kansen van archeologie voor een gemeente zijn, organiseerde Gemeente Dalfsen i.s.m. VNG Overijssel het symposium ‘Hier kom ik weg’. Ruim 100 enthousiaste burgemeesters en wethouders uit Overijssel werden geïnspireerd door voorbeelden en ervaringen over wat het kan opleveren als je archeologie tot leven brengt in je gemeente.

PEELRANDBREUK BLOOTGELEGD


Deurne, Brabant

Ook in Brabant ging de Gedeputeerde, Henri Swinkels, op pad. Met de bus ging hij samen met provinciaal archeoloog Martin Meffert de hele provincie door. Zo kwamen ze ook in Deurne, waar een deel van de Peelrandbreuk was blootgelegd. De geologische breuklijn is uniek in Europa en trok tal van bezoekers. Een beetje spelen in de zandbak voor gevorderden!

“Dit is de Rembrand 
van Deurne!”
“Ook gemeenteraadsleden waren verrast door de archeologische activiteiten binnen de gemeente, waardoor het draagvlak voor archeologie ook bij de gemeente is vergroot.”

ONTHULLING INFORMATIEBORD


Colijnsplaat, Zeeland

In Colijnsplaat in Zeeland konden bezoekers letterlijk het verleden induiken. Op het schip van het Nehalennia Archeologisch Duikteam leerden zij meer over onderwaterarcheologie. Archeoloog Karel-Jan Kerckhaert van Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland vertelde over het onderzoek bij Colijnsplaat dat begon in 2012, toen twee hobbyisten tijdens het speuren met hun metaaldetectoren op zilveren munten stuitten. Colijnsplaats blijkt een lange geschiedenis te hebben: in Romeinse tijd lag in de buurt van de huidige stad de nederzetting 'Ganuenta'. Bij de Nehalenniatempel, die voorbijgangers herinnert aan deze voorbije tijd, werd tijdens de Archeologiedagen een informatiebord onthuld met een reconstructietekening van Ganuenta.