Provincie Gelderland

De uitgestrekte provincie Gelderland heeft veel verschillende, prachtige landschappen. Het rivierengebied, de Veluwe en de Achterhoek, ieder deel heeft zijn eigen kenmerken en bewonersgeschiedenis.

De grafheuvels op de Veluwe, de Romeinse grens (Limes) langs de Rijn en sporen uit de Tweede Wereldoorlog. Allemaal vertellen ze een deel van de rijke bewonersgeschiedenis van de provincie Gelderland.

Museum Het Valkhof, Nijmegen

Museum Het Valkhof vertelt het verhaal van ruim 5000 jaar Gelderse geschiedenis.

De uitgebreide verzameling bodemvondsten uit Nijmegen en de provincie Gelderland geeft een beeld van het menselijk leven in de regio, vanaf de oude steentijd tot en met de 19de eeuw.

Vier eeuwen lang was Nijmegen de grootste en belangrijkste vestigingsplaats van de Romeinen in ons land. De talloze vondsten uit die tijd laten zien hoe militairen en burgers hier toen leefden. De Romeinse bodemvondsten behoren tot de top van het Nederlandse cultuurbezit.

In het ARCHEOlab kun je zien hoe het archeologische proces verloopt en wat de rol van de nieuwe technologie hierbij is. En je mag een handje helpen.

Stedelijk Museum Zutphen

Het museum brengt de geschiedenis van Zutphen op originele wijze in beeld. Hoogte en dieptepunten wisselen elkaar af. Bekijk de aanval door Vikingen in 882, die als crimescene is neergezet; de Hanzetijd, die de stad de bijnaam 'De Rijkste' bezorgde en de gewelddadige Tachtigjarige Oorlog.

Ontdek ‘Het Verhaal van Zutphen’, één van de oudste steden van Nederland.

Museum het Pakhuis, Ermelo

Het leukste doe- en beleefmuseum van de Veluwe. Achter de deuren van het Museum gaat de schatkamer van het verleden voor je open. Ontdek de geschiedenis aan de hand van archeologische vondsten. Letterlijk, want in Museum Het Pakhuis mag je kijken met je handen. Doe, voel, ruik, proef en pak het verleden vast in het Pakhuis!

Flipje Steekmuseum, Tiel

Het museum neemt je mee naar de wondere wereld van Flipje, de jam, de Romeinen en de complete geschiedenis van de stad Tiel. Met veel aandacht voor de bijzondere opgravingen en archeologische vondsten uit de Betuwe. Beleef een nostalgische reis door het land van Flipje.

De Bastei, Nijmegen

Bij het archeologische onderzoek van De Bastei is een opeenstapeling van de geschiedenis aangetroffen: muren, bouwsporen en andere resten van de Romeinse tijd tot en met het midden van de vorige eeuw. Vondsten die ons meer vertellen over de oorsprong en de ontwikkeling van Nijmegen. Hier geen vitrines maar een ondergrondse tocht door de rijke geschiedenis van de stad.

Erve Eme, Zutphen

Archeologisch openluchtmuseum Erve Eme is een reconstructie van een vroeg-middeleeuws erf op basis van archeologische vondsten. Hier staan unieke reconstructies van gebouwen uit de Frankische tijd, de periode na het vertrek van de Romeinen en vóór de komst van Karel de Grote. 'Bewoners' vertellen je hoe het leven rond 700 na Christus moet zijn geweest en je kunt een handje meehelpen met hun dagelijkse activiteiten!

Beleef de vroege Middeleeuwen bij Erve Eme.

Tempel Kerkmuseum, Elst

Wat Elst uniek maakt in Nederland, bevindt zich onder de kerkvloer van de Grote Kerk. Hier liggen de fundamenten van twee opvolgende Romeinse tempels uit de 1e eeuw na Chr. Daarop en -omheen liggen de resten van een vroegchristelijke zaalkerk en van een Romaanse kerk met uitbreidingen.

Het museum vertelt het verhaal over een 2000 jaar oude cultusplaats. Bezoek daar overblijfselen van imposante tempels en een middeleeuwse crypte. Ervaar de verhalen over Romeinen en Bataven, over Werenfried en over de Middeleeuwen tot aan de huidige tijd!

Park Lingezeggen, Elst

Park Lingezegen heeft een rijke archeologische geschiedenis die teruggaat tot in de IJzertijd. Het vruchtbare kleilandschap was ook in die tijd al aantrekkelijk om te wonen. Archeologen vonden sporen van ‘industrieterreinen’ uit de IJzertijd, Romeinse Tijd en Middeleeuwen, een Romeins grafveld maar ook sporen uit de Tweede Wereldoorlog.

Wil je meer ontdekken over de verborgen geschiedenis van Park Lingezegen? Ga er dan lekker op uit en loop één van de Archeoroutes! Langs de Archeoroutes staan panelen met daarop informatie over bijzondere archeologische vondsten of verborgen verhalen.

Streekmuseum Baron van Brakell, Ommeren

In Streekmuseum Baron van Brakell kun je kennismaken met het verleden van de Betuwe. Naast vondsten van prehistorische stenen werktuigen, is ook goed te zien hoe rijk vertegenwoordigd de Romeinen waren in dit gebied.

In de Archeohotspot kun je zelf actief aan de slag met archeologische vondsten uit de streek.

Het gezicht van Nijmegen

'Het Gezicht van Nijmegen' van de Nijmeegse kunstenaar Andreas Hetfeld is een natuurgetrouwe weergave van een Romeins gevechtsmasker uit de vaste collectie van Museum Het Valkhof, dat 100 jaar geleden is opgebaggerd uit de rivier de Waal.

Het masker is een belevingskunstwerk. Bezoekers kunnen erin kruipen waardoor ze onderdeel worden van een stuk geschiedenis van Nijmegen. Via een trap aan de achterkant kun je door Romeinse ogen naar de stad kijken.

Het masker, een van de meest markante bodemvondsten uit de oudste stad van Nederland, geeft als archeologisch icoon gezicht aan museum het Valkhof en aan de stad Nijmegen.

Museum de Scheper, Eibergen

Amateurarcheoloog en -historicus Herman Schepers was een rasechte verzamelaar. Zijn collectie, waaronder indrukwekkende archeologische vondsten, ligt ten grondslag aan het museum.

De collectie beslaat de hele geschiedenis van Eibergen: van geologische sporen uit tijden van vóór de sauriërs tot gebruiksvoorwerpen uit het eind van de vorige eeuw.

Museumkasteel Wijchen

Wijchen heeft een lange bewoningsgeschiedenis. De afdeling Archeologie laat vondsten uit Wijchen en omgeving zien van de Steentijd tot en met de middeleeuwen. Maquettes van verschillende soorten huizen geven daarbij een overzicht van de geleidelijke ontwikkeling van de woonomgeving. Vooral de Romeinse periode is heel goed vertegenwoordigd met mooie voorwerpen van glas en metaal naast het gewone keramiek.

Let op: tijdelijk gesloten (heropening voorjaar 2022)

Museum Nairac, Barneveld

Burgemeester Nairac en zijn gemeentebode Bouwheer legden in de 19e eeuw een prachtige verzameling archeologische voorwerpen aan en stalden deze uit in een kamer in het gemeentehuis: De Oudheidkamer.

Deze verzameling, die je tot de dag van vandaag op deze plek kunt bekijken, ligt ten grondslag aan de huidige archeologische collectie van het museum.

Archeologische speeltuin 'De Leemkuil', Nijmegen

Kinderen en archeologie blijft een gouden combinatie, zeker als kinderen spelenderwijs iets over archeologie kunnen leren.

Op maar liefst 2.000 vierkante meter is een deel van de Romeinse Limes, inclusief wachttorens en zelfs een amfitheater, als speelgebied voor kinderen nagebouwd. Spelenderwijs kunnen kinderen hier de Romeinse geschiedenis leren kennen.