KUNST & ARCHEOLOGIE

Weert vierde dit jaar het Van Hornejaar, 450 jaar na de onthoofding van graaf Philips van Horne, van grote invloed op de ontwikkeling van Weert. Als onderdeel van deze activiteit, tevens een Open Monumentendagspecial, waren in de Paterskerk in Weert twee exposities opgesteld waarin de grenzen tussen archeologie en kunst werden opgezocht. Diverse beeldend kunstenaars, designers, modeontwerpers, schrijvers, dichters en cineasten waren door de gemeente gevraagd hun visie te geven op 'Van Horne 450 jaar'. Dat leverde een mooie verbinding tussen oud en nieuw op. Daarnaast waren er tal van andere activiteiten, zoals een middeleeuws kampement waarin de tijd van Van Horne tot leven werd gebracht met activiteiten als middeleeuws koken, boogschieten, paardrijden en smeden.

3D RONDREIS DOOR EINDHOVEN

In 1560 tekende de cartograaf Jacob van Deventer de kaart van Eindhoven. Van deze kaart is door vrijwilligers van AWN Kempen en Peelland een virtual reality rondrit gemaakt, die werd gepresenteerd tijdens de Archeologiedagen en te zien is in het Erfgoedhuis. Met een 3D bril rijd je op een koets van de Gestelse Poort via de Catharinakerk naar het Kasteel van Eindhoven. Daarna konden bezoekers beleven wat er vandaag de dag nog van deze geschiedenis te zien is met een stadswandeling langs drie voormalige kastelen en een landhuis.

“Een mevrouw die hier in de buurt woont was verrast te horen dat hier ooit kasteel heeft gestaan.”

THEATER & ARCHEOLOGIE

Dit jaar pakte Archeologie West-Friesland groots uit tijdens de Archeologiedagen met de presentatie van hun opgravingen in Enkhuizen. Hoogtepunt was het verhaal van de rijke dokter Zacheus de Jager, die in 17e-eeuws Enkhuizen woonde. In 2009 is bij een opgraving afval van Zacheus en zijn familie teruggevonden, waaronder kookgerei, Chinees porselein, een gegraveerd huwelijksglas en veel olijvenpitten. De zoektocht in het archief leverde een schat aan informatie op en onthulde een leven vol ruzie. Tijdens de Westfriese Archeologiedag werd in een kort toneelstuk een episode uit het leven van het echtpaar gespeeld. Een ander hoogtepunt van de dag was de onthulling van een Mercuriusbeeldje door gedeputeerde Jack Van der Hoek, gevonden in 2017 bij een opgraving aan de Romeinstraat in de historische binnenstad van Enkhuizen. 

AUGMENTED REALITY APP

Tijdens de Archeologiedagen onthulde gedeputeerde Hans Teunissen drie archeologische speerpunten in Beesel, Weert en Venray. Ze maken onderdeel uit van de nieuwe Limburgse ArcheoRoute, een route van archeologische vindplaatsen die verborgen liggen onder onze voeten. Bij elk speerpunt kun je zo'n vindplaats ‘openen’ met behulp van een app op je telefoon. Hierbij wordt gebruik gemaakt van ‘mixed reality’, die gebruikers de “echte wereld” toont, maar hierin levensechte virtuele objecten projecteert. Dit jaar volgen Nederweert, Roerdalen en Roermond, in 2019 wordt het project in de rest van de provincie uitgerold. (foto: Limburg Marketing)

HISTORISCHE ZITMUUR IN MOZAÏEK

Meer dan drieduizend uur werk zit erop. Een team van ruim twintig bevlogen vrijwilligers van Stichting Historische Zitmuren werkte maandenlang, in samenwerking met kunstenaars aan een uniek kunstproject: een historische vertelling in mozaïek. Er staan al drie historische zitmuren aan de Hoflaan in Vlaardingen. Tijdens de Archeologiedagen werd de vierde zitmuur onthuld. Samen vormen ze een kleurrijke zitbank en tijdbalk inéén waarop de geschiedenis van Vlaardingen tussen 1000 en 1600 weergegeven staat. Belangrijke momenten als de Waternoodsramp, de Slag bij Vlaardingen, de grote stadsbrand maar ook verschillende Vlaardingse archeologische vondsten staan erop afgebeeld.

TALKSHOW LEIDSCHE RIJN DRAAIT DOOR

2018 is het jaar waarin Leidsche Rijn twintig jaar bestaat. Tijdens de Archeologiedagen werd de viering afgesloten met een feestelijke en gevarieerde talkshow over het verleden, heden en de toekomst van Leidsche Rijn. De presentatie was in handen van Xander van der Wulp, politiek verslaggever bij de NOS en Leidsche Rijn-bewoner. Hij ontving in een tot op de nok gevuld Podium Hoge Woerd verschillende gasten, waaronder stadsarcheoloog Erik Graafstal. Twintig jaar geschiedenis werd onder de loep genomen aan de hand van foto’s, boeiende gesprekken, anekdotes, muziek, zang en dichtkunst. 

VERTELVOORSTELLING

In de rijke geschiedenis van Arnhem wemelt het van de prachtige sagen, legenden en historische verhalen. Tijdens de Archeologiedagen leidde verteller Godefridus van theatergezelschap Stadsavonturen bezoekers in 'Storytrail Arnhem', een historische rondleiding en vertelvoorstelling in één, door de eeuwenoude straten en stegen van de binnenstad. Hierbij kwamen Arnhemmers van vroeger, van de helden tot de schurken, voor een moment weer tot leven. Stadsavonturen bood tijdens de Archeologiedagen ook Storytrails door andere grote steden in Nederland, zoals Amsterdam en Den Haag.

LETTERLIJK OVER DE GRENZEN

Toen er een paar weken geleden archeologen op bezoek kwamen bij de internationale schakelklas uit Alphen aan den Rijn, werden de kinderen (voornamelijk afkomstig uit Syrië) zó enthousiast dat ze meer wilden weten! In bezoekerscentrum Nigrum Pullum, de Romeinse nederzetting op de plek waar nu Zwammerdam ligt, staat een aantal tenten dat het laboratorium vormt van het project 'Romeinse vicus aan de Rijn'. Hier konden de kinderen de archeologen meehelpen met het onderzoeken van Romeins aardewerk, bouwmateriaal en dierenbotten (allemaal gevonden bij opgravingen in Alphen aan den Rijn en in Zwammerdam) en konden zij met de Timetravel Zwammerdam app zélf zien hoe Nigrum Pullum er ooit uitgezien moet hebben.

ROMEINSE BEAUTY SALON

Archeologen hebben meerdere bewijzen gevonden dat de Romeinse vrouw in antieke tijd al make-up en parfum droeg. In Wijkcentrum De Poorten in Tilburg konden bezoekers van de Archeologiedagen ervaren hoe de Romeinen leefden en een echte Romeinse schoonheidssalon mocht hierbij niet ontbreken. De haren werden op Romeinse wijze ingevlochten en bezoekers konden zich laten besprenkelen met een parfum van lavendelblaadjes, zoals de vrouwen in Rome vroeger ook droegen. Een potje ludus latrunculorum spelen kon trouwens ook. Een soort van schaken, maar dan op z'n Romeins.

VAARTOCHT OVER DE LIMES

In het kielzog van de Romeinen meevaren langs de noordgrens van het machtige Romeinse Rijk, klinkt als iets uit een andere tijd. Maar voor de bezoekers tijdens de Archeologiedagen werd dit werkelijkheid. Ver voor de komst van modern vervoer was de Oude Rijn al één van de belangrijkste vaarroutes voor troepen en handel van Europa. Tijdens een tocht van ongeveer vier uur werden de bezoekers op de boot meegenomen door de geschiedenis van de limes. Hierna stapten zij uit bij Park Matilo, vanuit waar 2000 jaar geleden het Kanaal van Corbulo werd bewaakt, waar zij een rondleiding langs de poorten en tuinen van het castellum kregen.

PREHISTORISCHE MUZIEK & SIERADEN

Castellum Hoge Woerd bracht tijdens de Archeologiedagen het verleden op velen manieren tot leven, o.a. met een workshop prehistorische muziek en een workshop archeologische sieraden maken. Want hoe kun je beter het verleden beleven door het echt te horen, zien en voelen? De bezoekers maakten prehistorische fluitjes en eigen kettingen, oorbellen, ringen of spelden van echte scherven die in de omgeving tijdens opgravingen zijn gevonden. Naast deze workshop was er in Castellum nog veel meer te doen voor kenner en leek!

NOG MEER INSPIRATIE

Hoe bereikt archeologie met succes het publiek? Laat je inspireren door Out of the box #archeosuccessen & interviews en gebruik inspiratie & tools bij het organiseren van een activiteit.

Laat archeologie leven… voor iedereen.

Archeologie Leeft! is een initiatief van de Stichting Nationale Archeologiedagen.